Wspomnienie prof. dra hab. n. med. Henryka Zwierzchowskiego.

Z olbrzymim smutkiem informuję, że dnia 23 sierpnia 2019 roku zmarł wieloletni Kierownik Kliniki Ortopedii UM w Łodzi, prof. dr hab. n. med. Henryk Zwierzchowski.


Prof. dr hab. n. med. Henryk Zwierzchowski urodził się 24 października 1926 roku w Łodzi. W 1946 roku otrzymał świadectwo dojrzałości w XVIII Liceum Państwowym Koedukacyjnym w Łodzi i zapoczątkował studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej, które od 1948 roku kontynuował na Uniwersytecie Łódzkim oraz Akademii Medycznej w Łodzi. W 1952 roku uzyskał dyplom lekarza i rozpoczął pracę zawodową jako asystent w Szpitalu Ortopedyczno-Urazowym im. dra Z. Radlińskiego. W 1957 roku po otrzymaniu specjalizacji II stopnia w zakresie ortopedii i traumatologii objął stanowisko zastępcy ordynatora.

Pracę w Akademii Medycznej w Łodzi w Katedrze i Klinice Ortopedii podjął z chwilą jej powołania w 1964 roku, przechodząc kolejne etapy rozwoju naukowego od starszego asystenta do profesora zwyczajnego. Doktoryzował się w 1964 roku na podstawie pracy pt. Badania nad ukształtowaniem stawu biodrowego pozornie zdrowego w przypadkach jednostronnego wrodzonego zwichnięcia biodra, habilitował w 1974 roku w oparciu o całokształt ogólnego dorobku naukowego i rozprawy habilitacyjnej pt. Wpływ śródoperacyjnych uszkodzeń elementów wzrostowych panewki na kształtowanie się stawu biodrowego w badaniach doświadczalnych. Profesorem tytularnym został w 1984 roku, a zwyczajnym w 1991 roku.

W latach 19801985 kierował Kliniką Ortopedii Instytutu Chirurgii, a od 1985 roku do chwili przejścia na emeryturę w dniu 1 października 1997 roku Katedrą i Kliniką Ortopedii. W 1984 roku zorganizował Przykliniczną Poradnię Ortopedyczno-Urazową, w 1991 roku Pracownię Ultrasonograficzną.

Swoją wiedzę i umiejętności praktyczne pogłębiał w różnych ośrodkach zagranicznych między innymi w Budapeszcie, Helsinkach, Hamburgu, Grejfswaldzie, Memmingen i Wiedniu.

Drukowany dorobek Profesora obejmuje 143 oryginalne prace kliniczne opublikowane w znaczących i uznanych wydawnictwach krajowych i zagranicznych. Ponadto 37 dalszych pozycji wydrukowanych w formie streszczeń referatów zjazdowych, w tym 33 zagranicznych. Poza tym pod redakcją Profesora ukazały się 3 skrypty dla studentów w 1981, 1987 i 1995 roku, a w 1985 roku Materiały XXV Jubileuszowego Zjazdu Naukowego Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego w Łodzi. Profesor jest współautorem 2 książek: Ultrasonografia dziecięcego stawu biodrowego (1994) i Ultrasonografia barku (1995) oraz patentu nr 51619 Proteza więzadła krzyżowego.

Pod kierunkiem Profesora 23 lekarzy uzyskało specjalizacje I i II stopnia w zakresie ortopedii i traumatologii. Spośród nich 1 został kierownikiem Katedry i Kliniki Ortopedii, 3 Kierownikami Klinik Ortopedii o różnym profilu, a 7 ordynatorami oddziałów ortopedyczno-urazowych.

Profesor Henryk Zwierzchowski był promotorem 15 przewodów doktorskich oraz opiekunem 3 prac habilitacyjnych.

Członkiem Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego był od 1952 roku. W 1996 roku nadano Mu członkostwo honorowe Towarzystwa. W latach 19681990 pełnił różne funkcje we Władzach Zarządu Oddziału Łódzkiego: sekretarza, wiceprzewodniczącego, przewodniczącego. Był również Przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej (19801992), a także wiceprezesem Zarządu Głównego (19821986). Profesor czynnie uczestniczył w 21 zjazdach naukowych PTOiTr., a także w wielu zjazdach, kongresach zagranicznych. Był współorganizatorem odbytych w Łodzi VIII Dni Ortopedycznych i XVI Zjazdu Naukowego PTOiTr. oraz gospodarzem XXV Jubileuszowego Zjazdu Naukowego z dużym, jak na ówczesne czasy, udziałem gości zagranicznych. W kilku zjazdach krajowych wchodził w skład komisji naukowych. Przewodniczył też w sesjach naukowych na krajowych oraz zagranicznych zjazdach, kongresach i sympozjach naukowych.

W ramach działalności społecznej w latach 19541957 był radnym i przewodniczącym Komisji Zdrowia Dzielnicowej Rady Narodowej w Łodzi.  

Profesor Henryk Zwierzchowski za szczególnie ważne i twórcze osiągnięcia otrzymał dwukrotnie Nagrodę Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej oraz w 1976 roku Nagrodę Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia i Opieki Społecznej. Poza tym był wielokrotnie wyróżniany nagrodami rektorskimi za osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej, dydaktyczno-wychowawczej i organizacyjnej. Jest odznaczony między innymi: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem, Medalem Pamiątkowym WAM, Medalem 50-lecia Łódzkich Wydziałów Medycznych.

Cześć Jego pamięci.

Marek Synder