Ekstaza warta wiele milionów, czyli historia jedynego obrazu El Greco w zbiorach polskich 27.03.2019


Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach prezentuje najznamienitsze dzieło sztuki hiszpańskiej w Polsce Ekstaza św. Franciszka pędzla El Greca. Obraz powstały w okresie największego rozkwitu Hiszpanii w tzw. Złotym Wieku, przyciąga turystów, miłośników malarstwa, jak i znawców sztuki. Udostępnione publiczności w 2004 roku dzieło ukazujące Świętego Stygmatyka, przeszło dogłębną konserwację, co pozwala na nowo odkryć walory, niezwykłą kolorystykę i niepowtarzalny talent Mistrza z Toledo.

El Greco (Dominikos Theotokopulos,

j. gr. Δομήνικος Θεοτοκόπουλος)

urodził się na Krecie, kształcił się u wybitnych weneckich artystów, jak Tycjan czy Tintoretto. Następnie przybył do Rzymu, skąd wyruszył na półwysep Iberyjski.

Przez resztę życia mieszkał w Toledo, gdzie powstały wyjątkowe płótna malarza. Większość dzieł dotyczyła tematyki religijnej. Wówczas w okresie wielkiego rozkwitu kultu religijnego, sumienia ludzkie kształtowały dzieła mistyków hiszpańskich, jak karmelitanki św. Teresy z Ávili, karmelity św. Jana od Krzyża czy franciszkanina św. Piotra z Alkantary. Temu z zachwytem podziwiamy: Chrystusa uzdrawiającego ślepca (1570), Adorację imienia Jezus (1578-1579), wielekroć malowane Obnażenie z szat zw. popularnie Expolio (1577-1579) czy umiłowany przez El Greca temat świętego Franciszka, gdzie na ponad 40 zachowanych przedstawień, jedno znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach. Jego twórczość uzupełniają liczne portrety (Portret Ojca Hortensia, 1608-16014), sceny mitologiczne (Laokoon, 1604-1614) i pejzażowe (Widok i plan Toledo, 1610). Mimo blisko 400 dzieł, które namalował El Greco, został całkowicie zapomniany przez świat. Ani syn Jorge Manuel, ani żaden z uczniów nie był w stanie kontynuować wyjątkowego i specyficznego stylu El Greca. Dopiero nowe spojrzenie impresjonistów przyczyniło się do ponownego odkrycia twórczości El Greca. Przykładem może być siedlecki obraz, gdzie oryginalną sygnaturę Δομήνικος Θεοτοκόπ…… przykryto nieudolnym napisem: „A van Dück”, co zapewne miało podnieść wartość płótna przy sprzedaży przez warszawskiego antykwariusza.

 

Adres muzeum: 08-110 Siedlce, ul. Biskupa I. Świrskiego 56

Bibliografia:

http://elgreco.siedlce.pl/

http://www.spin.siedlce.pl